การตรวจสอบหม้อแปลงไฟฟ้าโรงงานมีอะไรบ้าง

การตรวจสอบหม้อแปลงไฟฟ้าแรงสูง

จะต้องทำการตรวจสอบให้แน่ใจว่าอุปกรณ์และส่วนประกอบของหม้อแปลงไฟฟ้านั้นยังทำงานได้อย่างสมบูรณ์ซึ่งวันนี้เรามีข้อแนะนำรายการตรวจสอบหม้อแปลงไฟฟ้ามาให้ดูว่าควรตรวจสอบอะไรบ้าง

1) การตรวจสอบปลอกนําสาย (Bushing) 

• มีรอยแตกเสียหายหรือไม่มีฝุ่นหรือคราบเกลือจับที่ผิวหรือไม่ ทําความสะอาดผิด (รายปี) 

2) การตรวจสอบสายนําออก 

• ขั้วต่อสายไฟร้อนเกินไปหรือไม่ 
• ส่วนต่อของสายเมนและสายนําออกจําขั้วแรงดันไฟต่ำรอนเกินไปหรือไม่ ดูได้จากรอยไหม้หรือ การเปลี่ยนสี 

3) การตรวจสอบน้ํามันฉนวน 

• ปริมาณน้ํามันเพียงพอเหมาะหรือไม่ ดูได้จากขีดบอกปริมาณน้ํามัน 
• น้ํามันมีความคงทนต่อแรงดันไฟดีหรือไม่ (รายปี) 
• ระดับ pH ของน้ํามันดีหรือไม่ (รายปี) 

4) การทดสอบความต้านทานฉนวน 

• วัดค่าความต้านทานของฉนวน (รายปี) 
• ระหว่างกราวนด์กับด้านปฐมภูมิและทุติยภูมิ 30 MΩ 
• ระหว่างกราวนด์กับด้านทุติยภูมิ 5 MΩ ที่ 55°C 

5) การตรวจสอบสายดิน 

• สายดินขาด หรือหลุดหรือไม่ 
• ข. ขั้วต่อสายดินหลวมหรือไม่ 

6) การตรวจสอบลักษณะการติดตั้ง 

• ลักษณะการติดตั้งดีหรือไม่ มีร่องรอยเสียหายหรืออยู่ในสภาพอันตรายหรือไม่ 

7) การตรวจสอบสภาพภายนอก 

• ตัวถังมีรอยบิดเบี้ยวหรือเกิดสนิมเสียหายหรือไม่ 
• ตัวถังร้อนเกินไปหรือไม่ 
• น้ํามันรั่วหรือไม่ 
• มีเสียงหรือกลิ่นผิดปกติหรือไม่ 
• สารดูดความชื้นเปลี่ยนสีไปหรือไม่ 

8) การตรวจสอบอุณหภูมิ 

• ในกรณีที่ไม่มีเทอร์โมมิเตอร์ให้ใช้มือแตะวัดความร้อนดูหลังจากที่ได้ทดสอบให้แน่ใจว่าไม่มี กระแสแล้ว หรือถ้ามีแผ่นเทปบอกอุณหภูมิติดอยู่อาจดูได้จากสีของแผ่นเทปที่เปลี่ยนไป 
• ในกรณีจําเป็น อาจวัดอุณหภูมิดูในขณะที่หม้อแปลงมีโหลดเต็มที่ 
• ถ้าหม้อแปลงร้อนเป็นบางส่วน แสดงว่าภายในผิดปกติให้ตรวจสอบดู 

9) วิธีตรวจสอบ Static capacity 

• การตรวจสอบปลอกนําสายมีรอยแตกเสียหายหรือไม่ มีฝุ่นหรือคราบเกลือจับที่ผิวหรือไม่ทําความ สะอาดผิวปลอกนําสาย (รายปี)

คําอธิบาย 

ในการทําความสะอาดปลอกนําสาย ห้ามใช้ใบมีดขูดรอยสกปรกที่แข็งจับตัวบนผิวของปลอกนําสาย ให้ใช้ ผ้าเช็ดอย่างบรรจง 

ก. การทดสอบความต้านทานของฉนวน วัดความต้านทานของฉนวนระหว่างขั้วต่อต่างๆ กับตัวถัง (กราวนด์) (รายปี) 

• ความต้านทานตามผิวของปลอกนําสายมีผลต่อค่าความต้านทานของฉนวนระหว่างขั้วต่อต่างๆ กับ ตัวถัง 
• ใช้วัดด้วยเมกเกอร์ขนาด 1,000 V 

ข. การทดสอบความต้านทานต่อลงดิน 

• วัดค่าความต้านทานต่อลงดิน (รายปี) 
• การต่อลงดินชนิดที่ 1 

ค. การตรวจสอบสภาพภายนอก (ตัวถัง) 

• ตัวถังบิดเบี้ยวเสียหาย หรอเป็นสนิมหรือไม่ 
• ตัวถังป่องออกมาผิดปกติหรือไม่ 
• ตัวถังร้อนเกินไปหรือไม่ 
• น้ํามันรั่วหรือไม่ 
• มีเสียง หรอกลิ่นผิดปกติหรือไม่ 
• ขั้วต่อสายร้อนเกินไปหรือไม่ 
• สายดินขาดหรือหลุดหรือไม่ 
• ขั้วสายดินหลวมเกินไปหรือไม่ 

คําอธิบาย 

• สภาพที่ตัวถังร้อนเกิน ดูได้จากรอยบิดเบี้ยวหรือสีที่เปลี่ยนไป 
• ถ้าผิวของตัวถังมีน้ํามันซึมออกมานิดหน่อยไม่เป็นไรแต่ถ้ารั่วให้รีบจัดการเปลี่ยนเสีย 
• สภาพที่ขั้วต่อร้อนเกิน ดูได้จากรอยไหม้หรือสีที่เปลี่ยนไป 
• ใช้มือลองจับสายดินดูหากว่าโยกหลวมเกินไปให้ขันขั้วต่อสายดินให้แน่น 

10) วิธีตรวจสอบ สถานีจ่ายไฟย่อย 

ก. การตรวจสอบตู้โลหะ 

• เป็นสนิมหรือเสียหายหรือไม่ 
• ประตูเปิดปิดได้เหมือนปกติหรือไม่ 
• มีรอยน้ำซึมที่พื้นตู้หรือไม่ 
• มีรอยหนูเข้าไปทํารังหรือไม่ 
• มีรอยฝนรั่วหรือไม่ 
• อุณหภูมิในตู้ร้อนเกินไปหรือไม่ 
• รอบๆ ตู้โลหะเป็นระเบียบเรียบร้อย หรือไม่ 

คําอธิบาย 

• ถ้าตู้โลหะเกิดเสียหาย ผุเปื่อย สีลอก น้ําฝน หรือฝุ่นเข้าไป อาจจะเป็นสาเหตุให้เกิด ความผิดปกติได้ 
• ประตูอาจถูกเปิดออกโดยลมฝน ทําให้น้ำเข้าไปข้างในได้เมื่อมีร่องรอยที่หนูเข้ามา ต้องปิดรูที่หนูเข้ามาเสียหาไม่แล้วอาจเป็นสาเหตุให้เกิดอุบัติเหตุได้
• ถ้าหาก Cubicle ตั้งอยู่ที่โล่งแจ้ง ถูกแดดส่องอยู่ตลอดเวลาควรระวังอุณหภูมิภายในตู้ 

11) การตรวจสอบตู้รับไฟ และตู้จ่ายไฟ 

ก. ไฟสัญญาณ (Pilot lamp) ของอุปกรณ์รับไฟและอุปกรณ์จ่ายไฟติดหรือไม่ 

•  ไฟสัญญาณของ OCB ติดหรือไม่ 
• โวลต์มิเตอร์ปกติดีหรือไม่ 
• แอมมิเตอร์ปกติดีหรือไม่ 
• สวิตซ์สับเปลี่ยนของอุปกรณ์วัดปกติดีหรือไม่ 
• ขั้วต่อสายไฟของตู้จ่ายไฟหลวมหรือไม่ 

ข. การตรวจสอบเครื่องป้องกัน 

• รั้วป้องกันเรียบร้อยหรือไม่ 
• แผ่นป้าย “ห้ามเข้า” และ “อันตราย” แตกเสียหายหรือไม่ 
• มีเครื่องดับเพลิงอยู่ในบริเวณใกล้ๆ หรือไม่ 
• ดูว่ารั้วกั้นผุเปื่อย หรือเป็นสนิมหรือไม่ 

ค. การตรวจสอบสวิตซ์เปิดปิดพร้อมฟิวส์ทางด้านโหลด 

• ลูกถ้วยที่รองรับมีรอยแตกหรือบิ่นหรือไม่ 
• มีฝุ่น หรือคราบเกลือมาจับที่ผิวหรือไม่ 
• ส่วนสัมผัสของขั้วใบมีดและขั้วรองรับใบมีดมีรอย 

ง. เสียหายหรือร้อนเกินไปหรือไม่ 

• การสับสวิตซ์เป็นไปอย่างเรียบร้อยหรือไม่ 
• ตะปูเกลียวตามขั้วต่อต่างๆ หลวมหรือไม่ 
• ฟิวส์ลิงค์มีรอยแตกเสียหาย หรือเปลี่ยนสีหรือไม่ 

จ. การตรวจสอบหม้อแปลงแรงดันไฟสูง 

• หม้อแปลงทํางานเกินกําลังหรือไม่ 
• ตัวถังร้อนเกินไปหรือไม่ 
• มีเสียงหรือกลิ่นผิดปกติหรือไม่ 
• น้ํามันรั่วหรือไม่ 
• ปลอกนําสายเสียหาย สกปรกหรือไม่ 
• มีฝุ่นหรือคราบเกลือจับที่ผิวของปลอกนําสายหรือไม่ 
• ตะปูเกลียวที่ยึดหลวมหรือไม่ 

ฉ. การตรวจสอบ Static Capacitor 

• ตัวถังป่องออกมาผิดปกติหรือไม่ 
• ตัวถังร้อนเกินไปหรือไม่ 
• น้ํามันรั่วหรือไม่ 
• มีเสียงหรือกลิ่นผิดปกติหรือไม่ 
• ขั้วต่อสายไฟร้อนเกินไปหรือไม่ 
• ปลอกนําสายมีรอยแตกเสียหาย หรือสกปรกหรือไม่ 
• มีฝุ่นหรือคราบเกลือจับที่ผิวของปลอกนําสายหรือไม่ 

ช. หัวข้อการทดสอบสําหรับการตรวจสอบประจํา 

• การทดสอบความต้านทานของฉนวน 
• การทดสอบความต้านทานต่อลงดิน 
• การทดสอบความคงทนต่อแรงดันไฟและการวัดระดับ pH (ในกรณีจําเป็น) ของน้ํามันฉนวนใน หม้อแปลง

สรุป

หม้อแปลงไฟฟ้าถือเป็นหัวใจในการรับและส่งระบบไฟฟ้าไปยังส่วนต่างๆซึ่งหากเราให้ความสำคัญในการบำรุงรักษาการหม้อแปลงไฟฟ้าให้อยู่ในสภาพสมบูรณ์อาจช่วยให้ค่าไฟของเราลดลงช่วยประหยัดค่าใช่จ่ายในการดำเนินธุรกิจ และการตรวจสอบหม้อแปลงไฟฟ้าจะต้องตรวจสอบโดยผู้ชำนาญเฉพาะทางที่มีความรู้ในด้านนี้จริงๆเพื่อที่จะได้แก้ไขปัญหาต่างๆได้อย่างตรงจุด